.jpg)
1.jpg)
सध्या महाराष्ट्रात आणि इतर काही भागांमध्ये पाणीटंचाई आणि चाऱ्याचा प्रश्न अत्यंत गंभीर बनला आहे, आणि याचा थेट परिणाम जनावरांच्या बाजारावर जाणवत आहे. विशेषतः दुभत्या संकरित गायींच्या किमतीत मोठी घट झाल्याचे चित्र दिसत आहे. कमी पावसामुळे जलस्रोत आटत चालले आहेत, विहिरी कोरड्या पडल्या आहेत आणि तलावांची पातळी खालावली आहे. परिणामी, जनावरांना पिण्याचे पाणी आणि खाण्यासाठी हिरवा चारा उपलब्ध करणे शेतकऱ्यांना कठीण जात आहे. अशा स्थितीत जनावरांचा सांभाळ करणे आर्थिकदृष्ट्या परवडत नसल्यामुळे शेतकरी आपल्या दुभत्या गायी बाजारात विकण्यासाठी आणू लागले आहेत.अहिल्यानगर जिल्ह्यातील काष्टी येथे दर शनिवारी भरणाऱ्या आठवडे जनावर बाजारात महाराष्ट्रासह कर्नाटक, पंजाब आणि गुजरात येथूनही व्यापारी आणि शेतकरी आपली जनावरे घेऊन येतात. या बाजारात कोट्यवधी रुपयांची उलाढाल होते. मात्र, ५ एप्रिल रोजी भरलेल्या बाजारात पाहायला मिळाले की, दोन हजारांहून अधिक संकरित दुभत्या गायी विक्रीसाठी आल्या होत्या, जे मागील आठवड्याच्या तुलनेत दुप्पट होते. वाढलेल्या पुरवठ्यामुळे आणि कमी मागणीमुळे भावात घसरण होणे अपरिहार्य झाले.
दूधाचे दर आधीच घसरलेले आहेत, आणि त्यात चाऱ्याचा खर्च आणि पाणी पुरवठ्याची अडचण यामुळे गोपालन हा व्यवसाय आर्थिकदृष्ट्या तोट्यात गेला आहे. परिणामी, २० लिटर दूध देणारी उच्च उत्पादकता असलेली गायदेखील फक्त २५ ते ३० हजार रुपयांमध्ये विकली जात आहे. या गायींच्या संगोपनावर झालेला खर्च आणि विक्रीतून मिळणारी रक्कम यातील तफावत पाहता शेतकऱ्यांच्या डोळ्यांत अश्रू येत आहेत. म्हशींच्या बाबतीत मात्र परिस्थिती थोडी वेगळी आहे. त्यांचे दूध जास्त दिवस टिकते आणि त्यास शहरी भागात चांगली मागणी असते. त्यामुळे म्हशींचे दर काहीसे स्थिर राहिले आहेत. परंतु, बैलजोड्या, खिलारी व गावरान गायींच्या बाबतीत मागणी कमी असल्याने त्यांचे भाव घसरलेले आहेत.
टाइम्स स्पेशल
या सगळ्या परिस्थितीतून शेतकरी गंभीर आर्थिक संकटात सापडले आहेत. एकीकडे उत्पादन खर्च वाढला आहे, दुसरीकडे विक्रीतून येणारे उत्पन्न घटले आहे. शासनाच्या पातळीवर चारा छावण्या, जनावरांसाठी टँकरद्वारे पाणी पुरवठा, व नैसर्गिक संकटावर आधारित मदतीचे उपाय यांचे नियोजन न झाल्यास ग्रामीण भागातील पशुपालन व्यवसाय पूर्णपणे कोलमडण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. जनावरांचा बाजार हे ग्रामीण अर्थव्यवस्थेचे एक महत्त्वाचे अंग आहे, आणि ते टिकवण्यासाठी तातडीचे उपाय आणि दीर्घकालीन धोरणे तयार करणे अत्यंत गरजेचे आहे.
3 Comments
Denise Barrett
Lorem ipsum dolor amet consectetur adipisic elit eiusmod tempor incididunt labore dolore magna aliqu enimad min incididunt ut labore et dolore sed.
Jesse Cole
Lorem ipsum dolor amet consectetur adipisic elit eiusmod tempor incidid magna aliqu enimad min incididunt labore dolore sed.
Timothy Tyler
Lorem ipsum dolor amet consectetur adipisic elit eiusmod tempor incididunt labore dolore magna aliqu enimad min incididunt ut labore et dolore sed.