गेल्या काही वर्षांपासून शेतजमिनीच्या हद्दीवरून निर्माण होणारे वाद, गैरसमज आणि न्यायालयीन प्रकरणे मोठ्या प्रमाणात वाढली होती. याचे प्रमुख कारण म्हणजे जमिनीच्या मोजणीत होणारी अचूकतेचा अभाव, जुनी आणि अस्पष्ट कागदपत्रे, आणि मोजणी प्रक्रियेत मनुष्यबळावर असलेली अतिमोठी अवलंबनता. मात्र, आता यावर स्थायी तोडगा निघाला आहे. सरकारने शेतजमीन मोजणीसाठी अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर सुरू केला असून, त्यामुळे मोजणीची प्रक्रिया अधिक अचूक, पारदर्शक आणि वेगवान बनली आहे.सध्या अनेक जिल्ह्यात रोव्हर तंत्रज्ञान असलेली यंत्रणा कार्यरत आहे. रोव्हर ही जीपीएसवर आधारित एक आधुनिक यंत्रणा असून, ती जमिनीचे मोजमाप अत्यंत अचूकतेने करते. पारंपरिक पद्धतीपेक्षा या तंत्रज्ञानामुळे वेळ वाचतो, त्रुटी कमी होतात आणि मोजणीचा निकाल विश्वासार्ह ठरतो. याशिवाय, या यंत्रणेला हाताळणारे भूमी अभिलेख विभागातील कर्मचारी उच्चशिक्षित आणि संगणक साक्षर आहेत. बहुतांश सर्वेक्षकांकडे बीई किंवा तत्सम शैक्षणिक पात्रता असून, आधुनिक साधनसामग्री वापरण्यात ते पारंगत आहेत. परिणामी, प्रशासनालाही या कार्यात मोठा हातभार लागतो.
मोजणीसंदर्भातील दुसरा महत्त्वाचा बदल म्हणजे ऑनलाइन अर्ज प्रणाली. पूर्वी मोजणीसाठी अर्ज ऑफलाइन पद्धतीने घ्यावे लागत असे, ज्यात दलाल, ओळखीच्या व्यक्तींची वशिलेबाजी, आणि अनियमितता मोठ्या प्रमाणात दिसून येत होती. मात्र, आता संपूर्ण प्रक्रिया डिजिटल झाल्याने प्रत्येक अर्जाला त्याचा क्रमांक नियमाप्रमाणे प्राप्त होतो. हे बदल नागरिकांच्या मनात प्रशासनाविषयी विश्वास निर्माण करत आहेत आणि पारदर्शकतेला चालना देत आहेत.
टाइम्स स्पेशल
केंद्र सरकारच्या स्वामित्व योजना अंतर्गत शहरांप्रमाणे आता गावातही मालकी हक्काची पत्रिका (Property Card) मिळवता येत आहे. या योजनेचा उद्देश म्हणजे गावांतील मालमत्तांची अचूक नोंद तयार करून प्रत्येक शेतकऱ्याचा हक्क स्पष्ट करणे. परिणामी, जमीन खरेदी-विक्रीसाठी, कर्ज प्रक्रियेसाठी किंवा कोणत्याही सरकारी कामकाजासाठी लागणारे दस्तऐवज सुलभतेने उपलब्ध होतील. या संपूर्ण प्रक्रियेमुळे शेतकऱ्यांना न्याय, अचूकतेचा अनुभव मिळत असून, भविष्यातील वादांची शक्यता कमी होणार आहे. जमिनीसारख्या मौल्यवान मालमत्तेच्या संदर्भात अशी पारदर्शकता आणि अचूकता आवश्यकच आहे. रोव्हर, ड्रोन आणि ऑनलाइन प्रणालींचा एकत्रित वापर केल्याने भारतातील भूमी व्यवस्थापन अधिक सक्षम आणि विश्वासार्ह होत चालले आहे. हे निश्चितच शेतकऱ्यांच्या हिताचे पाऊल आहे.
3 Comments
Denise Barrett
Lorem ipsum dolor amet consectetur adipisic elit eiusmod tempor incididunt labore dolore magna aliqu enimad min incididunt ut labore et dolore sed.
Jesse Cole
Lorem ipsum dolor amet consectetur adipisic elit eiusmod tempor incidid magna aliqu enimad min incididunt labore dolore sed.
Timothy Tyler
Lorem ipsum dolor amet consectetur adipisic elit eiusmod tempor incididunt labore dolore magna aliqu enimad min incididunt ut labore et dolore sed.